![Neden Diğer Buz Daha Çabuk Eridi?]()
04:01
Neden Diğer Buz Daha Çabuk Eridi?
1 izlenme - 5 ay önce
İki plaka da aynı gözüküyor ama buzlar farklı oranlarda eriyor. Gözlerinize inanamıyor olabilirsiniz. Kendinizden şüphe etmenize gerek yok. Doğru görüyorsunuz ve bunun oldukça mantıklı bir açıklaması var. Haydi önce deneyin başına dönelim. Bir tane metal, bir tane de ametal plakam var. İki tane plastik halkam ve buz küplerim var.
Plakalarımı yan yana koyuyorum. Üzerlerine de eriyen buzlar akıp gitmesin diye lastikleri koyuyorum. Düzeneğim hazır. Şimdi buz küplerini halkaların içerisine koyuyorum. Biraz bekliyorum. Ve gördüğünüz gibi buzların erime süreleri birbirinden farklı. Aynı ortamda farklı erime süreleri, ilginç!
Oysa nedeni belli. Termodinamiğe göre dışarıdan etki almayan bir sistemde tüm maddeler aynı sıcaklıkta dengelenir. Bu durumda yan yana duran bu iki plaka da aynı sıcaklıkta olmalı. Ancak öyle değil. Çünkü bu blokların ana maddelerinin fiziksel özellikleri birbirinden farklı. Biri metal, diğeri ise ametal. Ve bildiğiniz gibi metaller ametallere göre ısıyı çok daha iyi iletirler. Hatta bu yüzden bina izolasyonlarında metal malzemeler kullanılmaz. Hava ise kötü bir ısı iletkenidir. Kendi vücut ısımızda etkili olduğundan hiçbir zaman ortamın gerçek sıcaklığını hissedemiyoruz. Çünkü biz oda koşullarında her zaman daha sıcağız. Bu yüzden plakalara dokunduğumda dış ortamın sıcaklığını daha net hissediyorum. Metallerin ısı iletkenliği çok yüksek olduğu için bize daha soğuk hissettiriyor. Ortam ile kendi sıcaklığımız arasındaki fark bize soğuk hissettirir.
Buzun erimesi için dışarıdan ısı alması gerekli değil mi? Bu ısı aktarımı ne kadar hızlı olursa erime de o kadar hızlı gerçekleşir. Yalnız burada değinmek istediğim çok önemli bir nokta var. Isı ve sıcaklık farklı şeyler. Isı bir enerji iken sıcaklık ise sadece bir ölçüdür. Isı, kalorimetre ile ölçülür. Sıcaklık, termometre ile ölçülür. Bunu sakın unutmayın! Evet deneyimize dönecek olursak bizim plakalarımızla olan ilişkimiz, buzun ilişkisiyle aynıdır. Tek fark buz daha soğuk, ortamsa daha sıcaktır. Bu yüzden ısı alışverişi ortamdan buza doğrudur. Isı iletkenliği daha yüksek olan metal plaka üzerindeki buz da daha hızlı ısı aldığı için diğer buz kütlelerine göre daha hızlı erir.
Bu anlattıklarımla ilgili size bir soru sormak istiyorum. Cevabı yorum olarakta yazabilirsiniz.
