moğol

Moğol Bozkırlarında Oturduğu Yerde Donan Keçi
4.862 izlenme - 5 yıl önce
Eski Türkçede Hayvanları Telef Eden Dondurucu Soğuklara ''Yud'' denilirdi. Bunlar büyük yıkımlara yol açardı. Bugünkü Moğol diline bu olayın adı ''Zud''olarak geçmiştir.

Cengiz Han - Temuçin ile Camuka'nın Hanlık Savaşı
4.514 izlenme - 8 yıl önce
Camuka ile Cengiz Han'ın yaşları aynıdır. Camuka, daha genç bir savaşçıyken kendi kabilesi olan Cacirat kabilesinin lideri olmuştur. O dönemde o kadar kuvvetlidir ki, ihtiyaç duyulduğunda savaşa gönderecek 20 bin kişilik savaş gücünü kolayca ortaya koyabilmektedir. Onların dostluğunun nerede başladığı fazla bilinmemekte, ama birbirlerine nasıl düşman haline geldikleri efsane halini almıştır.
Çeşitli söylentilere göre, Cengiz Han ve Camuka birbirleri ile tanıştıklarında ikisi de 11 yaşındadır. Bulundukları bölgede bulunan Onan nehri kıyısında birlikte oyunlar oynamışlardır. O dönemde kan kardeşi olduklarına dair rivayetler bulunmaktadır.
Sonrasında ise yedi sene boyunca birbirleri ile görüşemeden yaşamak zorunda kalmışlardır. Karısının kaçırılmasının ardından Camuka, onun kurtarılması için Cengiz Han'a yardım etmiştir. Bir dönem ikisi arasına içeriği belli olmayan bir tartışma geçmiş ve iki kan kardeş birbirlerine düşman kesilmiştir.
Camuka, Cengiz Han'ı şu sözlerle anlatmıştı:
"Dostum, Cengiz Han'ın insan etiyle beslenen ve zincirlenmiş dört tane köpeği vardır. Bu dört köpeğin alınları bakırdan yapılmıştır. Burunları birer kılıç gibidir. Çiğ et yerler, rüzgarda uçarlar. Şimdi onlar atık zincirlerinden boşandılar, önlerinde kimse duramaz." Camuka'nın düşmanı Cengiz han'ı övmesi Tayan Han'ın canını sıkmıştı. Bu da Cengiz Han ile girdikleri çatışmayıkaybetmelerine neden olmuştur.
Camuka, yakaladığı Temuçin'in komutanlarını kaynar suda haşlatarak öldürmüştür. Kaybettiği savaşın ardından Temuçin, doğuya kaçar ve bir süre dağlarda kaçak olarak yaşamak zorunda kalır. Bu sırada keskin zekasını ve liderlik gücünü de kullanarak yeni bir ordu düzenler ve bir kez daha Camuka'nın karşısına çıkar. Bu kez kazanan Cengiz Han olur. Kaçan ise Camuka'dır. İki taraf arasında birkaç kez şiddetli çarpışmalar oldu ve sonunda kaybeden Camuka ve ordusu olmuştu.
Camuka'nın iki komutanı Camuka'yı tutuklayarak Cengiz Han'a götürür. Cengiz Han ise ihanetlerinden dolayı Camuka'nın komutanlarını idam ettirir. Camuka, Temüçin'e bu şekilde esir düşmüştü.
Temuçin, eski silah arkadaşını tekrar kazanmak ve onunla barışmak istiyordu. Camuka, Temüçin'in uzattığı dostluk elini kabul etmedi. Onurlu bir şekilde, kanının akıtılmadan öldürülmesini istedi.
Camuka yanlışının artık farkına varmıştı ve şunları söyledi:
"Çocukluğumuz çok güzeldi. Birlikte aynı çadırın içinde, aynı yorganın altında yatmıştık. Fitne ve fesada uğradık, aramıza girenler bizi birbirimize düşman etti. Birbirimize ağır sözler söyledik, ben kaybeden, sen kazanan oldun. Herkesi kendine tabi ettin ve hanlığı kazanan sen oldun. Benim dostluğum sana fayda getirmez. Ailem beni ben küçükken bırakıp gitmişti. Bir kardeşim yoktu. Karım geveze biriydi. Dostlarım güvenilir değildi. Bana iyilik yap ve kansız bir ölüm getir. Eğer beni canlı bırakırsan, gelecekte önüne bir engel olarak çıkarım. Yaşamam sana zarardan başka bir şey getirmez."
Cengiz Han, Camuka'nın sözlerine çok üzülmüştü. Onun isteğini kabul etmek zorunda kalmıştı. Camuka onun için hem en büyük dost hem de en onurlu düşman olmuştur.
Bu sırada Naymanlara destek veren Merkit kabileleri de Temüçin'in komutanlarından Sübüdey Noyan tarafından yenildi ve tamamı yok edildi. Bu başarının ardından Sübüdey Noyan, Temüçin'in en değerli komutanı olmuştur. Son olarak Naymanların da ortadan kaldırılması ile Moğolistan da artık tek askeri ve siyasi güç olarak Temüçin kalmıştı ve böylece Moğol İmparatorluğunun lideri oldu. Bütün birlikler bir araya geldi ve Moğollar adı altında birleşti.
Kaynakça
Kitap: CENGİZ HAN
Yazar: Mehmet F. Tufan

Cengiz Han ve Yasaları
3.716 izlenme - 6 yıl önce
Cengiz Han Yasaları
1. Her kim zina ederse, kim olduğuna ve evli olup olmadığına bakılmaksızın idam edilir.
2. Livata yapanlar idam edilir.
3. Bilerek yalan söyleyenler, büyücülük yapanlar ve başkalarının aleyhine muhbirlik yapanlar, ya da kavga edenler arasında taraf tutarak diğerine yardım edenler idam edilir.
4. Suyu kirletenler ve suya idrarını yapanlar idam edilir.
5. Mal alıp verirken iflas edenler, iflasları üç kez üst üste olursa o kişi idam edilir.
6. Sahibinden izin almaksızın, onun kölesine yiyecek ve içecek verenler idam edilir.
7. Bir köle veya esir kaçmışsa ve bir başkası onu bulur da geri vermezse, o kişi idam edilir.
8. Bir hayvanın yenilmeden önce ayakları bağlanmalıdır. Karnı da yırtılarak açılmalıdır. Hayvanın kalbi ölene kadar sıkılmalıdır.
9. Savaş sırasından veya ricat anında eğer bir kişi silahlarından birini yere düşürürse, arkasında bulunan adam atından inmeli ve düşen eşyayı yerden alıp, sahibine vermelidir. Bu şekilde atından inmeyen ve malı sahibine iade etmeyen idam edilmelidir.
10. Cengiz Han karar vermiştir ki, Allah'ın Kur'an'ını okuyanlar, hukuk adamları, hekimler, âlimler, kendilerini ibadet ve riyazete verenler, müezzinler ve ölü yıkayanlar vergi ödemeyecek ve çalışma mecburiyetinde olmayacaklardır.
11. Bütün dinlere sayı gösterilecek. Aralarından ayrım yapılmayacak. Cengiz Han, bütün bu emirlerini, tanrıya inanılması için verir.
12. Cengiz Han insanlarına emir verdi ki; her kim birine yemek verirse, yemeği veren tadına bakmaktan, başkaları yemeği yemeyecek. Yemeği paylaşmaya davet etmelidir. Davet edilmeden bir diğerinin yanında yemek yenmeyecek. Kişi, diğerlerinden fazla yemek yemeyecektir. Cengiz Han, yemeklerin piştiği ateşe ve insanların yemek yediği kaba basmayı yasakladı.
13. Eğer bir yolcu, yemek yiyenlerin yanından geçerse, diğerleri onu yemeğe çağırmalıdır. Yolcunun yemek yemesine engel onulmamalıdır.
14. Cengiz Han insanlarının ellerini suya sokmalarını yasakladı. Su almak için kap kullanmalarını emretti.
15. Cengiz Han, elbiselerin çok kirlenmeden yıkanmasını yasakladı.
16. Cengiz Han, kötü ve ahlak dışı söz etmeyi yasakladı. Her şeyin ahlaklı olmasını emretti.
17. Cengiz Han emretmiştir, herhangi bir mezhebe ayrıcalık gösterilmeyecektir. Sözler vurgulanarak söylenmeyecektir. Onur veren unvanların kullanılması yasak edilmiştir. Sultan veya her kim ile konuşulursa, sadece onun adı zikredilmelidir.
18. Savaşa gidilirken, askerlerin donanımları önceden denetlenmelidir. Askerlerin sefer için ihtiyacı olan her neyse, iğneden, ipliğe kadar her şey özden geçirilmelidir. Eğer askerlerden biri zorunlu ihtiyaçlarından birini beraberinde getirmemişse, o asker cezalandırılmalıdır.
19. Cengiz Han, erkekler savaşa gittiğinde, onların işlerini yapmak için kadınların da askeri birliklerle beraber gitmesini emretti.
20. Cengiz Han, savaştan döndüklerinde, askerlerine Han'ın hizmetinde bazı işleri görmelerini emretti.
21. Cengiz Han, emretti ki, kendisi ve çocukları için eş seçmek için, her yılın başında bütün kızlar kendine takdim edilmelidir.
22. Cengiz Han, emreder ki, Noyanlar askeri birliklerin başına geçer ve binler, yüzler ve onlar olarak birliklerin başına komutanlar atar.
23. Cengiz Han emretmiştir; eğer yaşlı bir adam bir suç işlemişse onu cezalandırmak için bir haberci gönderilir. O yaşlı adam en değersiz bir haberci bile olsa kendini ona teslim edecektir. Verilen ceza uygulanmadan önce, yaşlı ve suçlu adam, cezası idam bile olsa, onun önünde yere kapanacaktır.
24. Cengiz Han yasaklamıştır ki, hükümdar dışında kimse kendisine başka bir muhatap gösteremez. Her kim kendine başka bir muhatap gösterirse idam edilecektir. İzin almadan posta yerini değiştiren kişiler de idam edilir.
25. Cengiz Han, iyi zamanlarda, ülkede olanları bilmek için posta haberleşme teşkilatı kurulmasını emretmiştir.
26. Cengiz Han, yasaları uygulaması için oğlu Çağatay'a emir verdi.
27. Cengiz Han, ihmalkarlık yapanların cezalandırılmasını emretmiştir. Sürek avı sırasında, avın kaçmasına neden olan kişiler, sopayla dövülerek cezalandırılmalı. Suç eğer ağır ise idam edilmeli.
28. Adam öldürmenin cezası idamdır; ama fidye verilirse kendini kurtarabilir. Bu miktar Hz. Muhammed'e inananlar için 40 altın para (Balysh), bir Çinli için bir eşektir.
29. Eğer bir kişinin mülkünde çalınmış bir at bulunursa, kişi aynı cinsten dokuz at ekleyerek sahibine iade edecektir. Kişi bu cezayı ödeyemezse, yerine çocukları alınır. Eğer kişinin çocuğu yoksa kişi koyun gibi boğazlanabilir.
30. Cengiz Han yasaları, yalan söylemeyi, yalanı, hırsızlık yapmayı, zina etmeyi yasaklar. Ve kişinin komşusunu en az kendisi kadar sevmesini emreder. İnsanların birbirlerini yaralamamasını emreder. Saldırıları unutmalarını, intikam almamalarını emreder. Gönüllü olarak teslim olan ülke ve şehirlerin bağışlanmalarını, tanrıya adanmış tapınakların vergiden muaf tutulmalarını emreder. Her kim bu emirlere uymazsa idam edilir.
31. Cengiz Han şunu emreder; yemek üzerinde boğulan kişi hemen obadan çıkarılmalı ve derhal öldürülmelidir. Ordu komutanının çadırının eşiğine ayağını koyan kimse idam edilmelidir.
32. Yasa bu kuralları emreder; herkes birbirini sevecektir. Zina yapılmayacak. Çalınmayacak. Yalancı şahitlik yapılmayacak. Hainlik yapılmayacak. Yaşlı ve düşkün insanlara saygı gösterilecek. Bu emirlere karşı duranlar ise idam edilecektir.
33. Kişi içmekten vazgeçemiyorsa, ayda üç defa sarhoş olabilir. Eğer üç kereden fazla sarhoş olursa kabahatlidir. Eğer ayda iki kez sarhoş oluyorsa bu iyidir. Eğer bir kez oluyorsa bu daha da iyidir. Eğer hiç içmiyorsa bundan daha iyi ne olacaktır? Fakat öyle bir kişi nerede vardır? Böyle bir kişi varsa, o en yüksek saygıya layıktır.
34. Bir cariyeden doğmuş çocuklar meşru kabul edilecek ve babaları tarafından yapılan paylaştırılmaya uygun bir şekilde mirastan paylarını alacaktır. Mülkün dağıtımı, yaşça büyük çocuk, yaşça küçük olandan daha fazla pay alır. Genç oğlana babanın ev halkı miras kalır. Çocukların yaşça büyükleri annelerinin sıralanışına bağlı olur. Eşlerden biri her zaman yaşça büyük olmalıdır. Bu öncelikle onun evlenme tarihine göre belirlenir.
35. Babasının ölümünün ardından, kendi annesi hariç, oğul babasının karılarının hepsini elden çıkarabilir. Onlarla evlenebilir veya evlendirerek başkalarına verebilir.
36. Yasal mirasçıları hariç, başka hiçbir kişi vefat edenin malını kullanamaz.

Yerli Animasyon - Boerue - Şamanik Bilim Kurgu
3.587 izlenme - 7 yıl önce
Borrue - Börü
türk&moğol efsanelerini konu alan animasyon serisi. yani çıkarsa öyle olacak.
desteği hakeden bağımsız animasyon projesi. bağımsıza gönül verenler bunu da es geçmesin valla olursa çok güzel olacak.
kickstarter lansmanında heyecandan yerinde duramıyordu proje ekibi. ilk sezon öyle veya böyle hayata geçer de kıvılcımı ateşlerse, sonraki sezonlarda last airbender kalitesiyle şenlenebiliriz.
şöyle bir sayfaları var: https://www.facebook.com/boerue/?fref=nf
şöyle de web siteleri : http://boerue.com/
1 dolar da olsa destek için: https://www.kickstarter.com/projects/boerue/boerue-shamanic-sci-fi-animation-series?ref=project_link

Kartallarla Kurt Avlamak
3.828 izlenme - 8 yıl önce
Moğolistan, kazakistan ve kırgızistan'da günümüze kadar ulaşabilmiş geleneklerden biri. avcılıkta genelde kartal, şahin ve sungur gibi eğitimli kuşlar kullanılıyor.

Ortaçağda Orta Doğu
2.817 izlenme - 7 yıl önce
Malum bölgemizi M.Ö .525'de Akhamenid egemenliğinde bırakmıştık. Şimdi bu tarihten, M.S. 1517'de Osmanlı egemenliğine girişine kadar olan süredeki gelişimini inceliyoruz.
MUSIC:
Lamma bada "Muwashah of Arab-Andalusian tradition"

Moğolistan'da Çadır Ziyareti
2.803 izlenme - 7 yıl önce
Yer, Moğolsitan'ın Bayanülgi şehrine yakın bir bozkır. Dağların arasında tek bir çadır.
Çadırın içindekiler aslen Kazak. Konuştukları dil bazı kelimeler hariç anlaşılıyor.
Çadırın sıcaklığı ve bozkırın huzuru... #Yolaçık

Buzdan Buzdolabı Yapan Moğol
587 izlenme - 3 yıl önce
Orta Asya'nın bozkırlarında yaşayan toplulukların bir kısmı hala elektrikle tanışmamıştır. Kış aylarında havanın aşırı soğumasıyla birlikte kalıpta dondurdukları buzlarla, buzdolabı yapan köylünün bu anları sosyal medyada günün en çok izlenenleri arasında yerini almayı başardı...

6 Dakikada Kuzu Ayıklamak
1.801 izlenme - 8 yıl önce
Bi Moğol sayfasında paylaşımış bir video sanırım kasap da moğol .Kasap arkadaş adeta kuzunun omurgasını kaburgasını ayıklayıp cillop gibi et çıkarıyor.

Şamanın Gözünden Şamanizm
1.844 izlenme - 9 yıl önce
Göçe hazırlanan aile, şamandan göç etmek için doğru zaman olup olmadığını öğrenmeye geliyor. Bunu komik, saçma vs bulanlar olabilir. Şunu hatırlatıyım, armut keser gibi erkeklerin pipisininden parça kesmeyi ve benzeri kültürel olayları da diğer bütün dünya gülünç ve saçma buluyor.
not: altyazıda zamanlamayı tam yapamadım, kusra bakmayın, idare ediverin.

Moğollar - Moğol Misketi
1.583 izlenme - 9 yıl önce
Albüm Adı: Umut Yolunu Bulur
Çıkış Tarihi: 25.11.2009

Aynı Anda İki Sazı Birden Çalmak - Moğolistan
1.424 izlenme - 8 yıl önce
Bu Moğol kardeşimiz, dombra denen Sibirya sazının 2 tanesini bazen aynı anda, bazen de sırayla çalıyor. İşin ilginci cidden çalıyor. Komik desem değil, çüş desem değil, bir acaip durum.

cengizhan moğol ordusu
1.347 izlenme - 12 yıl önce
cengizhan ve yenilmez ordusu-bu ordu 80 bin moğol ve 70 bin türk suvariden oluşuyordu

Şaman Ayini İle Ruh Çağırma
593 izlenme - 8 yıl önce
Khadak ismindeki moğol yapımı filmden bir sahne. Hastalanan gencin şaman ayininden ritüellerle iyileştirilmeye çalışılmasını izliyoruz.

Sütlü Çay Yapan Moğollar
439 izlenme - 8 yıl önce
Moğol'ların meşhur sütlü çayının nasıl yapıldığını izliyoruz efendim. Hazır süt kullanmaları gözlerden kaçmadı. Göç ettikleri yerlerde marketlere uğruyorlar tabii canım :) O değil de ne güzel insanlar lan.

Cengiz Han'ın Kayıp Mezarı - National Geographic
529 izlenme - 8 yıl önce
Mezar Yeri Yüzyıllardır Muamma Olan Cengiz Han'ın mezarını bulmak için çalışmalar yapan ekibin moğolistanın yasak bölgesine girerek yaptığı çalışmalar ve yapılan aramalar sonucu çıkan kalıntıları izliyoruz

Cengiz Han Heykelinde Vlog (Moğolistan)
608 izlenme - 7 yıl önce
Dünya'nın en büyük atlı heykeli olan Cengizhan Heykeli'ni havadan çekip yamacında ata binip vlog çeken arkadaş

Soyu Tükendi Sanılan Atların Moğolistan'da Tekrar Görülmsi
307 izlenme - 6 yıl önce
Moğolistan'da 40 yıl önce soyunun tükendiğine inanılan atlar yeniden sıklıkla görülmeye başladı.
Moğolistan'da yaklaşık 40 yıl önce soylarının tükendiğine inanılan ve dünyanın en vahşi atları olduğuna inanılan Takhi yaban atları bozkırlarda yeniden görülmeye başladı.
Prezewalski yaban atı da denilen Moğol atlarının 40 yıl önce soylarının tükendiğine inanılıyordu.
1960'lı yıllarda ortadan kaybolan Takhi atları kısa ve altın renginde derileriyle biliniyor.
Moğol yaban atları Rus araştırmacı Nikolai Przewalski tarafından 1800'lü yılların sonlarında bulunduğu için bu atlara Przewalski atları da deniliyor. Moğollar bu atlara Takhi diyor.
Soylarının tükenmekte olduğunu duyan kimi batılı tüccarlar Takhi yaban atlarını elde etmek için büyük çabalar sarf etmişti. Neticede birçok Moğol yaban atı yollarda ve hastalıklara yakalanarak hayatını kaybetmişti.
Ancak yeni bir proje kapsamında söz konusu atlar yaklaşık 40 yıl sonra yeniden öz vatanları olan Moğol yaylalarında belirmeye başladı.

5 Dakikada İran Tarihi
502 izlenme - 8 yıl önce
3200'lere kurulan Elam medeniyetinden, günümüze İran'ın tarihi coğrafyasını izliyoruz. Bir sürü devlet kurulmuş ve gelip, geçmiş İran'dan.

Kıl Çadır Yörük Çadırı Yapım Aşamaları - Keçi Kılı Çadır
506 izlenme - 8 yıl önce
Kıl çadır ve yörük çadırı nedir. Nerelerde kullanılır. Nasıl yapılır; fiyatları nelerdir. Oba çadırı, otağ çadır, otantik çadır, türkmen çadırı,kara çadır.

Moğollardan Bir Garip Rap Parçası - Zorigoo
216 izlenme - 9 yıl önce
Kullandığı enstrumanlarıyla, Moğol şarkıcı Zorigoo dan değişik bir tarzda rap çalışması olmuş. Samimi olarak söyleyebilirim ki Amerikan Rap inden daha iyi olmuş.

Uçan Okçular
238 izlenme - 8 yıl önce
Türkler at üstünde geriye dönüp ok atma becerisine sahip tek ulustu lakin amcalarda parende atarken, hoplayıp zıplarken, takla atarken ok atan kişiler olarak bu konuda baya becerikli olduklarını göstermişler.

Kıl Çadır - Yörük Çadırı Yapım Aşamaları (2. Bölüm)
194 izlenme - 8 yıl önce
Kıl çadır ve yörük çadırı nedir. Nerelerde kullanılır. Nasıl yapılır; fiyatları nelerdir. Oba çadırı, otağ çadır, otantik çadır, türkmen çadırı,kara çadır, kıl çadırlar.

Moğollar - Moğol Mektubu
161 izlenme - 9 yıl önce
Albüm Adı: Moğollar - 30. Yıl
Çıkış Tarihi: 26.03.1998
Türkçe Rock