Açıklama
Yükleyen: Alkışlarla Yaşıyorum
Yüklenme Tarihi: 21 Ekim 2018 - 18:36
IBRIS CUMHURİYETİ
Antlaşmaların imzalanmasının ardından 199 maddeden oluşan Kıbrıs Anayasasına göre 7 Rum 3 Türk bakan ile 2 Nisan 1959’da bir geçiş hükümeti kuruldu. Anayasaya göre Kıbrıs, Rum bir cumhurbaşkanı ve Türk yardımcısının, 7 Rum’a karşılık 3 Türk’ün yer aldığı bir bakanlar kurulu ve genel seçimlerde toplumların ayrı oylamayla 7/3 oranında seçeceği 50 üyeli temsilciler meclisinden oluşan bağımsız bir cumhuriyet olacaktı.[1] Yasaların uygulanması ve vergiler gibi önemli konularda her iki toplumun temsilcilerinin ayrı ayrı çoğunluk oyu aranacaktı. Anayasaya eklenen Garantörlük ve İttifak Antlaşması’na göre Türkiye, İngiltere ve Yunanistan anayasa ihlal edildiği zaman birlikte ya da tek başına adaya müdahale edebilecekti.[2] Hukuk sistemi de bir Rum ve bir Türk’ten oluşan ve tarafsız bir ülkeden sözleşmeli bir hâkimin başında bulunduğu Anayasa Mahkemesi’nin başkanlığı altında yürütülecekti. Buna ilaveten anayasaya göre adadaki diğer Hıristiyanları da içeren Rum toplumu ve Türklerden oluşan iki ayrı toplumun din, kültür ve eğitim meseleleri için ayrı mahkemeleri olacaktı. Hükümetin tüm yapısı oluşumu ve faaliyetlerinde iki toplumluluğun altını çizmiş ve iki toplumun farklılığı ve ayrımı korumuştu.[3] Türkler, Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasına göre azınlık değil, eşit hak ve şartlara sahip milli varlık “Entitée Nationale” kabul edilmişti. 15–16 Ağustos 1959 gecesi Kıbrıs Cumhuriyeti bir devlet olarak resmi bir törenle kuruldu. Anayasaya göre devlet işlerinde Türkler Rumlardan daha az olarak 30/70 ve askeri birliklerde 40/60 gibi kurallar çerçevesinde denge sağlanarak yürütülecekti. Anlaşma uyarınca Türkiye, Yunanistan ve İngiltere için Kıbrıs Cumhuriyeti “en çok ayrıcalıklı ülkeler” olarak gösterilmekle beraber, kendi toplumları için mali yardımda bulunma serbestîsi tanındı. Anlaşmalar gereğince Türk ve Yunan askerlerine adada belli yerlerde garantör devlet olarak üs kurma hakkı verildi ve 16 Ağustos günü antlaşmalar gereğince adaya 950 Yunan ve 650 Türk askeri çıktı. Türk askeri Mağusa’dan karaya çıktı ve böylece Osmanlı yönetiminin adanın İngilizlere kiralanmasından 82 yıl sonra Kıbrıs’ta Türk bayrağı yeniden dalgalanmış oldu.[4]Adaya her iki ülkeden gelen askerler, antlaşmalara göre 6’ya 4 oranında Rum ve Türklerden oluşan 2000 kişilik Kıbrıs Ulusal Muhafızları’ndan ayrı olacaktı. 4 Aralık 1959’da acil durum ilan edildi ve 9 gün sonra Makarios, onu ENOSİS’e ihanetle suçlayan sağ kesim, Yunan ve Türk askerlerinin adada konuşlanması ve İngiliz üslerine karşı olan AKEL taraftarlarınca karşı çıkılmasına rağmen cumhurbaşkanı seçildi. Aynı gün Kıbrıslı Türklerin lideri Fazıl Küçük de muhalefet olmadan cumhurbaşkanı yardımcısı seçildi. Temsilciler Meclisi için ilk genel seçim 31 Temmuz 1961’de yapıldı. Kıbrıslı Rumlara ayrılan 35 sandalyeden 30’u Makarios taraftarları ve 5 tanesi de AKEL’in adayları kazandı. Kıbrıslı Türklere ayrılan 15 sandalyeyi de Fazıl Küçük’ün taraftarları kazandı.[5]
Anayasa, Kıbrıs’ın resmen koloni statüsünden çıktığı ve cumhuriyet olduğu gün olan 16 Ağustos 1960’da yürürlüğe girdi. Bir ay sonra, yeni cumhuriyet Birleşmiş Milletler üyesi oldu ve 1961 baharında İngiliz Milletler Topluluğu’na (Commonwealth) kabul edildi.[6] Kıbrıs, BM üyesi olduktan sonra Türkler ve Rumlar arasında sorun olduğu zaman BM her soruna müdahil oldu. Aralık 1961’de Kıbrıs Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’na üye oldu.
Antlaşmaların imzalanmasının ardından 199 maddeden oluşan Kıbrıs Anayasasına göre 7 Rum 3 Türk bakan ile 2 Nisan 1959’da bir geçiş hükümeti kuruldu. Anayasaya göre Kıbrıs, Rum bir cumhurbaşkanı ve Türk yardımcısının, 7 Rum’a karşılık 3 Türk’ün yer aldığı bir bakanlar kurulu ve genel seçimlerde toplumların ayrı oylamayla 7/3 oranında seçeceği 50 üyeli temsilciler meclisinden oluşan bağımsız bir cumhuriyet olacaktı.[1] Yasaların uygulanması ve vergiler gibi önemli konularda her iki toplumun temsilcilerinin ayrı ayrı çoğunluk oyu aranacaktı. Anayasaya eklenen Garantörlük ve İttifak Antlaşması’na göre Türkiye, İngiltere ve Yunanistan anayasa ihlal edildiği zaman birlikte ya da tek başına adaya müdahale edebilecekti.[2] Hukuk sistemi de bir Rum ve bir Türk’ten oluşan ve tarafsız bir ülkeden sözleşmeli bir hâkimin başında bulunduğu Anayasa Mahkemesi’nin başkanlığı altında yürütülecekti. Buna ilaveten anayasaya göre adadaki diğer Hıristiyanları da içeren Rum toplumu ve Türklerden oluşan iki ayrı toplumun din, kültür ve eğitim meseleleri için ayrı mahkemeleri olacaktı. Hükümetin tüm yapısı oluşumu ve faaliyetlerinde iki toplumluluğun altını çizmiş ve iki toplumun farklılığı ve ayrımı korumuştu.[3] Türkler, Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasına göre azınlık değil, eşit hak ve şartlara sahip milli varlık “Entitée Nationale” kabul edilmişti. 15–16 Ağustos 1959 gecesi Kıbrıs Cumhuriyeti bir devlet olarak resmi bir törenle kuruldu. Anayasaya göre devlet işlerinde Türkler Rumlardan daha az olarak 30/70 ve askeri birliklerde 40/60 gibi kurallar çerçevesinde denge sağlanarak yürütülecekti. Anlaşma uyarınca Türkiye, Yunanistan ve İngiltere için Kıbrıs Cumhuriyeti “en çok ayrıcalıklı ülkeler” olarak gösterilmekle beraber, kendi toplumları için mali yardımda bulunma serbestîsi tanındı. Anlaşmalar gereğince Türk ve Yunan askerlerine adada belli yerlerde garantör devlet olarak üs kurma hakkı verildi ve 16 Ağustos günü antlaşmalar gereğince adaya 950 Yunan ve 650 Türk askeri çıktı. Türk askeri Mağusa’dan karaya çıktı ve böylece Osmanlı yönetiminin adanın İngilizlere kiralanmasından 82 yıl sonra Kıbrıs’ta Türk bayrağı yeniden dalgalanmış oldu.[4]Adaya her iki ülkeden gelen askerler, antlaşmalara göre 6’ya 4 oranında Rum ve Türklerden oluşan 2000 kişilik Kıbrıs Ulusal Muhafızları’ndan ayrı olacaktı. 4 Aralık 1959’da acil durum ilan edildi ve 9 gün sonra Makarios, onu ENOSİS’e ihanetle suçlayan sağ kesim, Yunan ve Türk askerlerinin adada konuşlanması ve İngiliz üslerine karşı olan AKEL taraftarlarınca karşı çıkılmasına rağmen cumhurbaşkanı seçildi. Aynı gün Kıbrıslı Türklerin lideri Fazıl Küçük de muhalefet olmadan cumhurbaşkanı yardımcısı seçildi. Temsilciler Meclisi için ilk genel seçim 31 Temmuz 1961’de yapıldı. Kıbrıslı Rumlara ayrılan 35 sandalyeden 30’u Makarios taraftarları ve 5 tanesi de AKEL’in adayları kazandı. Kıbrıslı Türklere ayrılan 15 sandalyeyi de Fazıl Küçük’ün taraftarları kazandı.[5]
Anayasa, Kıbrıs’ın resmen koloni statüsünden çıktığı ve cumhuriyet olduğu gün olan 16 Ağustos 1960’da yürürlüğe girdi. Bir ay sonra, yeni cumhuriyet Birleşmiş Milletler üyesi oldu ve 1961 baharında İngiliz Milletler Topluluğu’na (Commonwealth) kabul edildi.[6] Kıbrıs, BM üyesi olduktan sonra Türkler ve Rumlar arasında sorun olduğu zaman BM her soruna müdahil oldu. Aralık 1961’de Kıbrıs Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’na üye oldu.