![Halay La Minör Uşşak Doğu Halayı Halay Başı Halkoyunları Dansı]()
04:29
Halay La Minör Uşşak Doğu Halayı Halay Başı Halkoyunları Dansı
662 izlenme - 3 yıl önce
Halay
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Halay (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Yallı dansının nota yazısı
Halay, Türkiye'nin Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Orta Karadeniz ve Çukurova bölgesinde oynanan halk oyunlarının genel ismidir.
Konu başlıkları [gizle]
1 Özellikler
2 Halk kültüründe
3 Azeri kültüründe "Yallı"
4 Etimoloji
5 Kaynakça
6 Ayrıca bakınız
7 Dış bağlantılar
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Değişik bölgelerde oynanan halaylar arasında büyük farklılıklar vardır. O yüzden üçe ayrılır:
Çukurova (Güney) Halayları: Adana ile Antep arasında oynanan halaylardır.
Doğu Halayları: Antep'in doğusunda kalan bölgeler genelde aynı karakteriste sahiptir.
Bozkır Halayları: İç Anadolu bozkırlarında ve Orta Karadeniz'de oynanan halay oyunlarıdır.
Halay, toplu halde yan yana dizilerek bir çember oluşturmak suretiyle oynanır. Dansçılar, küçük parmaklarıyla birbirlerine tutunurlar. Grubun en başında bulunan lider, açıkta olan eliyle mendil sallar. Dans yavaş adımlarla başlar, bir süre sonra hızlanır. Halay adımları genelde ayak figürlerine dayanır. Bu bölgelerde her ilin kendine has halay oyunları derlenmiştir. Halay, davul ve zurna ile çalınan müzikler eşliğinde oynanır.
Halk kültüründe[değiştir | kaynağı değiştir]
Halay, Türk ve Altay halk kültüründe tören dansıdır. Alay olarak da söylenir. Kökleri milattan önceki dönemlere ve hatta tarih öncesi çağlara uzanan bir oyundur. Al kültü ile ilişkilidir. Yaşamın enerjisini, döngüsünü, dayanışmayı, hareketi, durup devam etmeyi ve ritmi içerir. Al (Hal) sözcüğünün ateşle yani yaşamsal enerjiyle bağlı olması bu oyuna verilen önemi göstermektedir. İlkel biçiminin adı Allı veya Yallı olarak bilinir. Kobustan adlı bölgede kayalara çizilen eski çağlara ait resimlerde bu oyunun resmedildiği görülmektedir. Elley (Allay) adlı ilk ata ile de bağlantılı görünmektedir.[1] Yakutlar bu dansa Ohokay derler.
Diyarbakır yöresi oyunları
Azeri kültüründe "Yallı"[değiştir | kaynağı değiştir]
Yallı, Azerbaycan halk sanatında çok geniş yer tutan mitolojik kaynaklı bir oyundur. Kobustan kayalarında, milattan önceki dönemlere ait; el ele verip dans eden ve bağrışan kalabalık görüntülerinin çizimleri vardır. Oynayanlar, kainatın ebedî döngüsünü, hareketliliğini ve dinamizmini sembolize eden mistik bir daire boyunca sıkı bir şekilde dizilirler. Oyunun ilerleyen kısımlarında kaçışırlar ve beklenmedik bir zamanda yere uzanıp yalar gibi yaparlar. Bunların hepsinin kendi içinde anlamları vardır. Aslında "yallı" oyunlarının eski inançlardaki Ulu Ana bütününden kopma Al/Hal ruhuyla bağlılığı da, "Yallı" adında göze çarpmaktadır.[2]
